"Đạo văn" là hành động sao chép ngôn ngữ, ý tưởng hay cách diễn đạt trong tác phẩm của người khác và xem chúng như của mình tạo ra. Các tác phẩm đạo văn thường phải nhận sự chỉ trích rất lớn từ dư luận. Tuy nhiên, ở Trung Quốc có một thực tế đáng buồn rằng nhiều bộ phim được chuyển thể từ những tác phẩm đạo văn vẫn gặt hái được thành công vang dội.

Tam sinh tam thế - Thập lý đào hoa

Tam sinh tam thế - Thập lý đào hoa được chuyển thể từ bộ truyện cùng tên của nhà văn Đường Thất Công Tử. Ngay khi mới ra mắt vào năm 2011, bộ truyện Tam sinh tam thế - Thập lý đào hoa đã "gây bão" không chỉ ở Trung Quốc mà còn ở Việt Nam bởi nội dung hấp dẫn.

Bộ truyện Tam sinh tam thế - Thập lý đào hoa từng gây cơn sốt ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Tuy nhiên, vào năm 2015, bộ truyện này bị tố cáo đã sao chép tác phẩm đam mỹ Duyên nợ đào hoa của nhà văn Đại Phong Quát Quá. Hàng trăm bằng chứng được đưa ra cho thấy hành vi đạo nhái trắng trợn của Đường Thất Công Tử. Tại thời điểm ấy, những từ khóa "Đường Thất đạo văn", "Tam sinh tam thế - Thập lý đào hoa đạo văn", "Bảo vệ nguyên tác, chống nạn đạo văn"… chiếm giữ những vị trí được tìm kiếm nhiều nhất của Weibo. Bên cạnh đó, nhiều tác giả nổi tiếng như Cố Mạn, Công Tử Hoan Hỉ… cũng lên tiếng ủng hộ Đại Phong Quát Quá, phản đối hành động đạo văn của Đường Thất Công Tử.

Những bằng chứng cho thấy Tam sinh tam thế - Thập lý đào hoa đã sao chép Duyên nợ đào hoa.

Thế nhưng, dù bộ truyện có phải nhận vô số chỉ trích, bị người hâm mộ quay lưng thì phim truyền hình chuyển thể vẫn ra mắt và thậm chí còn thành công rực rỡ. Ngay khi vừa công chiếu vào năm 2017, bộ phim Tam sinh tam thế - Thập lý đào hoa với sự tham gia của Dương Mịch, Triệu Hựu Đình đã tạo nên một cơn sốt lớn trên màn ảnh Hoa ngữ. Trung bình mỗi ngày, phim lại thu về hơn 1 tỷ lượt xem online trên các trang mạng như Youku, Iqiyi, QQ. Vào ngày trình chiếu tập cuối, Tam sinh tam thế - Thập lý đào hoa thu hút 1,2 tỷ lượt theo dõi trực tuyến. Dàn diễn viên chính liên tục chiếm những vị trí đầu của bảng xếp hạng truyền thông. Đồng thời, rating của phim cũng bỏ xa các đối thủ khác cùng thời điểm.

Dù nguyên tác bị cho là đạo văn, bộ phim vẫn thành công rực rỡ.

Hoa Thiên Cốt

Hoa Thiên Cốt là bộ phim truyền hình Trung Quốc phát sóng vào năm 2015, với nội dung xoay quanh câu chuyện tình yêu của cặp thầy trò Hoa Thiên Cốt và Thượng tiên Bạch Tử Họa. Với nội dung hấp dẫn và sự tham gia diễn xuất của những tên tuổi hàng đầu như Triệu Lệ Dĩnh, Hoắc Kiến Hoa, bộ phim đã thành công vang dội khi liên tục lập nên những kỷ lục về tỷ lệ xem đài.

Tuy nhiên, bộ truyện gốc Hoa Thiên Cốt của tác giả Fresh Quả Quả lại bị cho là tác phẩm đạo văn. Cư dân mạng chỉ ra rằng, Fresh Quả Quả đã sử dụng cách thức tương tự như Đường Thất Công Tử là cắt các tác phẩm của người khác, mỗi truyện một ít rồi "xào" lại. Theo phân tích, Hoa Thiên Cốt đã ăn cắp ý tưởng của 4 truyện Hoa khai bất ký niên, Tiêu thanh yết, Tiên kiếm thần khúc và Sưu thần ký.

Những tình tiết giống nhau của Hoa Thiên Cốt với các tác phẩm khác.

Cẩm Tú Vị Ương

Cẩm Tú Vị Ương là một trong những bộ phim thành công nhất của màn ảnh Hoa ngữ vào năm 2016. Sau 21 ngày công chiếu, phim đã cán mốc 12 tỷ lượt xem, rating chạm 2%. Thế nhưng, nguyên tác của Cẩm Tú Vị Ương là bộ truyện Thứ nữ hữu độc của Tần Giản đã bị cáo buộc sao chép các tác phẩm khác. Dù vậy, nó vẫn được chuyển thể thành phim truyền hình.

Một nhóm cư dân mạng dành ra 3 năm để nghiên cứu về nguyên tác Thứ nữ hữu độc bằng phần mềm chuyên dụng. Kết quả cho thấy truyện có 2,7 triệu chữ, 294 chương thì chỉ có 9 chương là không đạo. Phần còn lại được tham khảo, hoặc sao chép y nguyên từ các tiểu thuyết lịch sử, ngôn tình, kiếm hiệp. Số lượng tác phẩm bị Tần Giản sao chép lên tới hơn 200 truyện, trong đó nổi tiếng nhất là Hồng Lâu Mộng, Trường ca thiên hạ, Tây Sương Ký, Hoàng đế Càn Long.

Năm 2017, bộ truyện Thứ nữ hữu độc thậm chí còn được "vinh dự" nhận giải "Bạch Liên Hoa" của Giải thưởng văn học Toại Thạch dành cho tác phẩm đạo văn "xuất sắc" nhất sau khi vượt qua Tam sinh tam thế - Thập lý đào hoa của Đường Thất Công Tử. Sau đó, Tần Giản không đến nhận giải nên tiền thưởng được quyên cho trẻ em vùng sâu vùng xa.

Hình ảnh bộ truyện Thứ nữ hữu độc của Tần Giản.

Hậu Cung Chân Hoàn truyện

Hậu Cung: Chân Hoàn truyện (hay Chân Hoàn truyện) lên sóng truyền hình vào năm 2011 và được chuyển thể từ tác phẩm nổi tiếng cùng tên của nhà văn Lưu Liễm Tử. Khi ra mắt, bộ phim đã tạo nên một cơn sốt lớn trên màn ảnh nhỏ Trung Quốc với lượng người xem luôn đạt kỷ lục trên mỗi tập phim. Không chỉ dừng lại ở Trung Quốc, Chân Hoàn truyện còn lan tỏa sức nóng sang nhiều quốc gia châu Á khác như Nhật Bản, Hàn Quốc và cả Việt Nam.

Tuy nhiên, vào tháng 8/2017, một blogger đã tố cáo Chân Hoàn truyện sao chép hoàn toàn từ hai tiểu thuyết Ma Thổi Đèn: Quỷ Xuy Đăng của nhà văn Thiên Hạ Bá Xướng và Tịch mịch không đình xuân dục vãn của "bi tình Thiên hậu" Phỉ Ngã Tư Tồn. Không lâu sau đó, nhà văn Phỉ Ngã Tư Tồn cũng lên tiếng bức xúc về việc Lưu Liễm Tử "đạo nhái" tác phẩm của mình. Cô còn chỉ ra bằng chứng đạo văn mà tác giả của Chân Hoàn Truyện không thể chối cãi. Cụ thể, trong Lãnh nguyệt như sương, Phỉ Ngã Tư Tồn có trích dẫn một ý thơ nhưng đã viết sai vì bất cẩn, Chân Hoàn Truyện cũng sử dụng ý thơ đó và mắc lỗi sai tương tự.

Sở Kiều Truyện

Sở Kiều Truyện lên sóng năm 2017, với sự tham gia của Triệu Lệ Dĩnh, Lâm Canh Tân, Đậu Kiêu, Lý Thấm… Quy tụ dàn diễn viên nổi tiếng cùng kịch bản hấp dẫn, Sở Kiều Truyện đã gây sốt tại Trung Quốc và nhiều nước châu Á.

Tuy nhiên, vào năm 2011, nguyên tác của Sở Kiều Truyện là Hoàng phi Sở đặc công số 11 của tác giả Tiêu Tương Đông Nhi bị tố cáo đã đạo các tác phẩm Bạo Quân, Ta đến từ quân tình báo số 9. Trong thời gian Sở Kiều Truyện phát sóng, nhiều tác giả Trung Quốc lên tiếng chỉ trích Tiêu Tương Đông Nhi vì cho rằng tác phẩm của mình đã bị sao chép trắng trợn. Các tác giả này nhờ luật sư gửi văn bản đến nhà sản xuất phim Sở Kiều Truyện để yêu cầu kiểm tra lại nội dung, lời thoại. Tuy nhiên, dù nguyên tác của bộ phim bị chỉ trích vì đạo văn, Sở Kiều Truyện vẫn hot và lập nên nhiều kỷ lục trên màn ảnh.

Lana